Γιατί θα μπει «λουκέτο» σε 137 στρατόπεδα

Καταργήθηκαν ήδη 31 μονάδες και θα κλείσουν ακόμη 106 που είναι αδρανείς, υποστελεχωμένες ή χαμηλής επιχειρησιακής αξίας – Στόχος, σύμφωνα με το σχέδιο αναδιάρθρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων, είναι να φτάσουμε από τα 831 στρατόπεδα στα 694 έως τα τέλη του 2025

Η Ελλάδα, παρά την έκτασή της και τον πληθυσμό της, είχε μέχρι πρόσφατα τον μεγαλύτερο αριθμό στρατοπέδων στην Ευρώπη, και μάλιστα περισσότερα ακόμα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2024 λειτουργούσαν στη χώρα 831 στρατόπεδα, ένας αριθμός που κρίθηκε υπερβολικός και δυσανάλογος σε σχέση με τις πραγματικές επιχειρησιακές ανάγκες και τις σύγχρονες απειλές, αναφέρει η εφημερίδα Political.

Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το ΓΕΕΘΑ προχώρησαν σε μια φιλόδοξη και καλά μελετημένη αναδιάρθρωση των Ενόπλων Δυνάμεων, που περιλαμβάνει καταργήσεις, συγχωνεύσεις και μετασταθμεύσεις στρατιωτικών μονάδων σε όλη την επικράτεια.

Οι μονάδες αυτές είναι είτε αδρανείς, είτε υποστελεχωμένες, είτε χαμηλής επιχειρησιακής αξίας. Ουσιαστικά, πρόκειται για στρατόπεδα τα οποία περισσότερο επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό παρά προσέφεραν επιχειρησιακά.

Η βασική επιδίωξη λοιπόν του σχεδίου είναι ο εξορθολογισμός του στρατιωτικού δικτύου της χώρας, χωρίς να μειωθούν οι επιχειρησιακές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων. Αντιθέτως, όπως επισημαίνουν στρατιωτικές πηγές, η αναδιάρθρωση αυτή έχει ως στόχο να ενισχυθεί η μαχητική ικανότητα των μονάδων μέσω καλύτερης στελέχωσης, αναβάθμισης των υποδομών και ουσιαστικότερης αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακος.

Το σχέδιο και η υλοποίηση

Το σχέδιο αναδιάρθρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων έχει οργανωθεί σε τέσσερις φάσεις, οι οποίες σταδιακά θα αλλάξουν τον «χάρτη» των στρατοπέδων στην Ελλάδα έως τα τέλη του 2025.

Η Α’ φάση, που ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2024, περιλάμβανε την κατάργηση δέκα στρατοπέδων σε τέσσερις στρατιωτικές περιφέρειες. Οι επιλογές βασίστηκαν σε εισηγήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας και αξιολόγηση με βάση την επιχειρησιακή συμβολή, την επάρκεια στελέχωσης και την οικονομική επιβάρυνση. Στόχος, η άμεση αποσυμφόρηση περιοχών με υπερσυγκέντρωση μικρών και μη λειτουργικών μονάδων και η επαναξιοποίηση του προσωπικού. Ενδεικτικά παραδείγματα:

* Μαλακάσα (Αττική): Το στρατόπεδο «Ν. Γερακίνη» έκλεισε. Οι μονάδες μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο Στυλίδας.

* Ιωάννινα (Ήπειρος): Το ιστορικό στρατόπεδο «Ι. Βελισσαρίου» ενσωματώθηκε στις εγκαταστάσεις στο Πέραμα και στο Καλπάκι.

* Γύθειο (Λακωνία): Το στρατόπεδο «Π. Μαντούβαλου» μεταστάθμευσε στο Ξηροκάμπι.

* Κως (Δωδεκάνησα): Έγινε συγχώνευση μονάδων Εθνοφυλακής σε λειτουργικές δομές στο Πυλί.

* Ομβριακή (Φθιώτιδα): Το στρατόπεδο «ΙΛΧΟΥ Ιωάννου Καλλέργη» συγχωνεύθηκε με τη βάση της Στυλίδας.

Η Α’ φάση αποτέλεσε τον «πιλότο» της αναδιοργάνωσης, εστιάζοντας σε μονάδες χωρίς κρίσιμο επιχειρησιακό ρόλο, για να μην υπάρξει καμία επίπτωση στην άμυνα ή την ετοιμότητα.

Ακολούθησε η Β’ φάση, η οποία ολοκληρώθηκε πριν μερικά 24ωρα και περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και μετασταθμεύσεις 21 μονάδων που βρίσκονται στην ηπειρωτική χώρα και τα νησιά.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για:

* Μακεδονία: 8 μονάδες

* Θράκη: 2 μονάδες

* Θεσσαλία: 2 μονάδες

* Στερεά Ελλάδα: 2 μονάδες

* Πελοπόννησος: 3 μονάδες

* Νησιά Αιγαίου (Βόρειο, Νότιο, Ανατολικό): 4 μονάδες.

Αθροιστικά λοιπόν, από τα τέλη του 2024, έχουν καταργηθεί 31 μονάδες.

Σημαντικό στοιχείο της Β’ φάσης είναι η συγχώνευση μονάδων Εθνοφυλακής στην παραμεθόριο (Θράκη και νησιά), με στόχο την ενίσχυση κρίσιμων σχηματισμών και την καλύτερη διαχείριση στελεχών. Όπως τονίζουν πηγές της λεωφόρου Μεσογείων, σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζονται η επιχειρησιακή ετοιμότητα και η μαχητική ικανότητα των Ταγμάτων Εθνοφυλακής.

Μετά λοιπόν την ολοκλήρωση και της Β’ φάσης, θα ακολουθήσουν οι δύο τελευταίες, η Γ’ και η Δ’. Όπως εκτιμάται, αυτές θα είναι σαρωτικές, καθώς προβλέπεται να καταργηθούν 106 επιπλέον μονάδες. Σκοπός είναι να φτάσουμε από τα 831 στρατόπεδα του 2024 στα 694, δηλαδή μείωση κατά 137 στρατόπεδα συνολικά.

Ο εξορθολογισμός στοχεύει στη μείωση του υπέρογκου κόστους λειτουργίας μικρών μονάδων που ουσιαστικά υπολειτουργούν. Και φυσικά αυτό δεν είναι μικρό, υπολογίζεται σε εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πρόκειται λοιπόν για μια μετάβαση από ένα μοντέλο πληθωρισμού στρατοπέδων σε ένα ευέλικτο, τεχνολογικά ενισχυμένο δίκτυο, που εγγυάται καλύτερη επιχειρησιακή εικόνα, αναβάθμιση του προσωπικού και συνολική αύξηση της αποδοτικότητας.

Το σχέδιο αναδιάρθρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ένα τολμηρό βήμα προσαρμογής στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Μακριά από την εικόνα «λουκέτο για εξοικονόμηση», πρόκειται για μια δομική μεταρρύθμιση που αποσκοπεί σε έναν μικρότερο αλλά πιο ευέλικτο, πιο ισχυρό και πιο σύγχρονο στρατό.